26 10 2023
26 10 2023 Telefoon met Olès
- Iedereen maakt het goed.
- Het regent erg veel.
- De 8 nieuwelingen doen het goed. 4 van hen gaan naar school, de andere 4 krijgen les van Yanskian. Waarschijnlijk vinden ze in januari een plaats in een school. Anders zal dat voor september zijn. Voor die periode zouden we een privé leraar kunnen aantrekken.
- De situatie in Haïti is niet veranderd. De toegang naar Port-au-Prince die nog open was, slibt toe. De bendes vragen wel 10.000 Haïtiaanse dollar (50.000 HTG = 350 EUR) voor publiek vervoer. Privé vervoer laten ze zelfs niet meer door. Wie met de bus van Port-au-Prince naar Saint-Michel reist, betaalt 700 H$ (3.500 HTG = 25 EUR) voor een enkele rit, een fortuin. Reizigers nemen alleen nog het risico voor dringende zaken.
- Het gerucht gaat dat de VN een afvaardiging sturen in de tweede week van november.
- De kinderen hebben allemaal examens. Die zijn gedaan op 31 oktober. De rest van die week is vakantie. Maandag 6 november start de school weer. Men houdt er ernstig rekening mee dat de scholen weer kunnen uitvallen, vandaar de iets kortere vakantie. Er zijn in elk geval 4 examenperiodes in normale omstandigheden: met Allerheiligen, Kerstmis, Pasen en grote vakantie.
- Djeff heeft tot nu namiddagonderwijs gehad. Hij mag vanaf 6 november aansluiten in de voormiddag.
- De offertes voor de renovatie van de grote poort en voor het hekwerk op de verdieping van Sen Franswa moeten vernieuwd worden.
- De kasten op de slaapkamers van Sen Jozef zijn weggenomen voor de werken en moeten vervangen worden. Yanskian wil zich daarover ontfermen en stuurt een offerte.
- De tweede wiedbeurt is achter de rug en er is veel en genoeg regen gevallen. De rijst begint te dikken. Rijst en bonen zullen allicht een goede oogst opbrengen in december.
- De veestapel doet het goed. ‘Vader stier’ heeft zijn werk maar half gedaan. Maar twee van de zeven koeien hebben gekalfd.
- Het schoolgeld is helemaal betaald.
24 10 2023 What’s App Olès
Ou sonje ti non zo a ? Semèn pase-a. Zo ak Josué te pase wè nou nan Ofelina. Yo te depòte yo depi anvan pwoblèm yo. Yap viv Katye Moren. Herinner je je zo nog (zo is de bijnaam van World Shaddaï die knoken betekent) ? Zo en Josuë zijn ons komen bezoeken in het weeshuis. Ze zijn weggejaagd (uit de Dominicaanse Republiek) nog vóór de grootste problemen begonnen. Ze wonen in Quartier Morin (een wijk in Cap Haitien).
19 10 2023 What’s App Yanskian
Yon pwogram leson byen detaye pou tout timoun yo. Menm sa ki poko ale lekòl yo ap benefisye. N'ap telechaje pwogram aprantisaj pou pi Piti yo epi achte materyèl nesesè, Yon fason pou yo ka pi bon avan yo antre lekòl ane pwochèn. Ik heb een gedetailleerd lesprogramma opgesteld voor de kinderen. Zelfs wie nog niet naar school gaat, kan er van profiteren. Ik verstuur het je en koop het nodige materiaal. Het is zeker een goede voorbereiding voor wie volgend jaar maar naar school kan gaan.
08 10 2023 What’s App Olès
Se 4 nou jwenn lekòl pou yo. Yo pare deja pou yo antre demen lendi-a. Se nan menm lekòl Frito ak Mayson. Institut Mixte Chritian Wesley. An atandan nou jwenn yon lekòl pou lòt 4 yo. Yanskian ak Junior ap kòmanse travay yo. Voor 4 van de kinderen hebben we een school gevonden. Ze zijn al klaar om maandag te starten. Het is dezelfde school als die van Frito en Mayson, Institut Mixte Christian Wesley. We zoeken intussen naar een school voor de overige 4. Yanskian en Junior beginnen te werken met hen.
03 10 2023
25 09 2023 Telefoon met Olès
- Milanda haar gips is eraf. Ze mag stappen met een kruk.
- Olès gaat voor controle naar de dokter in de Dominicaanse Republiek.
- Yanskian heeft nog hartritmestoornissen en een koud en warm gevoel van binnen. Hij moet nog altijd medicatie nemen.
- Manmi Olès heeft problemen met haar bloeddruk. Toen ze in Port-au-Prince was ging het beter, maar nu is ze terug in Saint-Michel en het gaat haar minder goed. Ze vraagt om voor haar te bidden.
- Het schoolgeld is betaald.
- In Port-au-Prince is de toestand onveranderd. Er zijn nog steeds kidnappingen. Heel de hoofdstad is omsingeld door bendes. In de wijk Belair hebben het leger en de politie terug de macht. Het is een eiland in de ellende. De bendes spannen vaak samen en spreken af om gelijk een actie te ondernemen zodat de politie niet weet waar beginnen.
- Van de buitenlandse interventie gaat niet meteen iets in huis komen. De Kenianen hebben afgezegd. Ze zien geen oplossing.
- In Cap Haitien werkt een burgerbrigade samen met de politie om de bendes op een afstand te houden.
- Toch verliest Olès de hoop niet: over zes maanden denkt hij dat de situatie zal draaien. Of ze moet exploderen.
- Olès zal zorgen voor een offerte van de nodige omheiningen waarvoor we geld gekregen hebben van de provincie Limburg.
- De akkers liggen er goed bij. Er is uitzicht op een mooie oogst. Olès zal voor foto’s zorgen. In november, december zou de rijst klaar zijn, in januari de rest.
- Internet vormt een probleem. Een neef van Olès komt een nieuw systeem op proef installeren.
- Olès heeft een extra werkkracht aangenomen voor hulp aan de kleine kinderen. Misou kan dat niet meer aan. Sedelène Jospeh heet de nieuwe dame en ze blijft inslapen.
- Er zijn 8 nieuwe kinderen. Eén van hen, Okidjimps, is gebocheld.
24 09 2023 What’s App Yanskian
Genyen 3 nan nouvo timoun yo ki kapab kenbe Yon kreyon byen pou ekri. Menm si yo poko konnen anpil bagay. Youvica ka ekri epi li konnen 5 premye lèt alfabè fransè a, men li ka resite tout byen. Okijimps ka fè won, ti kwa ak chif 1. Mideline ka fè won ak ti kwa Drie van de nieuwe kinderen kunnen een pen goed vasthouden, hoewel ze nog niet veel kunnen. Youvica kan de eerste vijf letters van het Franse alfabet schrijven en ze kan heel goed opzeggen. Okijimpskan een rondje maken en de het cijfer 1 schrijven. Mideline kan een cirkel en een kruis tekenen.
21 09 2023 What’s App Olès
Mwen pwal voye yo pou nan yon ti moman. Ik stuur je de foto’s en de gegevens zo dadelijk.
- Berlandine JOSEPH 12/11/2018
- Francilien JOSEPH 18/10/2018
- Jean Eberl JOSEPH 25/10/2019
- Okidjimps TINDORD 13/03/2017
- Sony PIERRE LOUIS 20/03/2019
- Venel ARTISTE (nog geen geboortedatum)
- Youvica PIERRE LOUIS 16/06/2017
- Wilkervins AUGUSTIN 10/04/2019
Youvica en Sondy zijn zus en broer. Wilkervince is gebocheld.
20 09 2023 What’s App Olès
Se jodi-a mw voye Mirlanda. Ale nan randevou a Piyon. Pat gen mwayen deplasman ki fèl pat ale depi semèn pwochèn. Manno ki prete nou machin. Konsa Renel kondwi pou yo. Yanskian ak Calèb akonpanye. Vandaag stuur ik Milanda (naar het ziekenhuis om de gips te verwijderen). Ze hebben afspraak in Pignon. Er was geen vervoer. Dat maakt dat ze een week moest wachten. Mano heeft een auto gehuurd en Renel zal rijden. Yanskian en Caleb rijden mee.
06 09 2023 What’s App Olès
Dat 11 septanm nan pa chanje pou lekòl la ouvri. Anpil aktivite te anbeli vakans la nan Osjosma. Pi gwo yo se gade fim. (Sinema) De datum van 11 september voor de start van het schooljaar is aangehouden. Heel veel leuke activiteiten hebben voor een mooie vakantie gezorgd. De grootsten mochten film kijken (cinema = met beamer).
23 08 2023 What’s App Olès
Nap gen kèk ti moun. Mwen deja gen non 4. Yap vini ak yo pou enskri ak kondisyon jan nou te wè ansanm. Map voye foto yo ak enfòmasyon lè yo fin enskri. We hebben enkele kinderen (aangemeld voor het weeshuis). Het zijn er al 4. Er komt iemand om hen in te schrijven en dat op de gewone voorwaarden (weeskind). Ik stuur je foto’s en informatie van zodra ze ingeschreven zijn.
2023 08 07
08 07 2023 Telefoon met Olès
- Met Milanda is het nog niet goed. Ze is thuis sinds zaterdag. Milanda was van een moto gevallen en daarna reed het achterwiel over haar voet. Dezelfde avond is ze naar Pignon gebracht waar een orthopedist haar voet gipste. Die ingreep is wel gelukt. Een controle volgt over 4 weken, maar op de radiografie was te zien dat alles op zijn plaats zit. Afwachten nu.
- Mami Olès sukkelt met hoge bloeddruk en is onderweg naar Port-au-Prince voor een afspraak met de dokter in de hoop dat ze onderweg niet gehinderd wordt door blokkades.
- De oogoperaties van Olès zijn gelukt. Hij ziet beter. Over 4 weken moet ook hij op controle.
- Yanskian behelpt zich met natuurlijke voeding tot hij geld genoeg heeft om naar een dokter te gaan in de Dominicaanse Republiek, wellicht in december.
- Nu is gebleken dat rond de opvang van Kerline bedrog is gepleegd. Haar moeder leeft nog en haar vader ook, maar die is gehandicapt. Ze willen het meisje terug omdat ze door die handicap steun zouden krijgen.
- In Haïti zelf dan is de veiligheid absoluut nog niet goed. De normale route naar de hoofdstad (RN 1) wordt geregeld geblokkeerd door bendes. Dat is ook vaak het geval op de zijwegen. Iedereen hoopt op oplossingen van buiten het land. Er wordt gezegd dat Afrikaanse troepen, mogelijk uit Kenia, onder de vlag van de Blauwhelmen de orde komen herstellen en dat vanaf 15 augustus.
- Ook de banken hebben het moeilijk. Enkele kleine zijn overkop gegaan. Andere zijn weinig open, ook in Cap Haitien waar Olès zich meestal bevoorraadt van geld. Sedert enige tijd behelpt hij zich weer via vrienden van zijn zoon William om aan contant geld te komen en zo het weeshuis draaiend te houden.
- In Sen Jozef zijn nu alle tegelwerken uitgevoerd met inbegrip van de trap naar de slaapverdieping. De douches en de toiletten worden vanaf volgende week aangepakt. De aannemer zal eerst de afvoerbuizen leggen.
- Zowel met de tractor als met de trekdieren is het land bewerkt. We hebben bonen en rijst geplant. Op 6 ha komen pindanoten. Gino, een neef van Olès die ons al eerder hielp, heeft een tractor ingevoerd. Daar zijn nog geen werktuigen (ploeg, eg, …) bij. Kunnen we daar vanuit België voor zorgen ?
- We verwachten nieuwe kinderen op te nemen. Ze moeten wel naar school kunnen gaan en dus minstens drie jaar zijn.
- De laptop voor Yanskian is nog niet gekocht.
- Alle jongeren die vertrokken zijn, hebben 1.000 USD meegekregen. Een enkeling vroeg alleen een voorschot om later de rest te komen ophalen.
- Het vlees is zo duur dat Olès overweegt om terug een 10-tal varkens op te zetten.
- Djeff en Islande moeten hun jaar overdoen.
- Olès bezorgt eerstdaags de optelsom van de centen die nodig zijn voor het nieuwe schooljaar.
- De elektrische installatie en de osmose-installatie worden goed opgevolgd.
- Olès heeft een klein zwembad gekocht voor de kinderen.
05 08 2023 What’s App Olès
Yè lè niu te rive Piyon mwen pat gentan enfòme nou. Pasaj nou te bon. Sa te pèmèt pwosesis la ale menm pi vit ke nou te panse. E byen pase. Ricardo deja nan wout pou al chèche yo. Se Calèb ki te rete ak li. Gisteravond zijn ze in Pignon aangekomen, moest ik je nog vertellen. Overal konden we door. Dat ging dus alvast sneller dan we dachten. Ricardo is al onderweg om ze te gaan halen. Caleb is bij haar (Milanda) gebleven.
04 08 2023 Telefoon Olès
Olès laat me weten dat Milanda een ongeval met een brommer heeft gehad. Ze is van de passagierszit gevallen en haar voet is overreden.
01 08 2023 What’s App Olès
Mwen pa ka ale lakay jodi-a. Koz wout la, kote mòn Kabrit bandi prèke okipel chak jou. Map vye depi yo bay pasaj poum ale. Ik geraak vandaag niet thuis omdat de weg aan Mont Cabrit zowat alle dagen door de bandieten geblokkeerd wordt. Ik hou het in de gaten wanneer ze doorgang verlenen.
27 07 2023 What’s App Yanskian
Bòn fèt Osjosma. Bòn fèt Papi Frans ak Papi Olès. Bòn fèt ak tout moun ki kontribye pou Osjosma sa li ye jodia. 17 tan pa 17 jou, n'ap kontinye travay. Joyeux anniversaire. Gelukkig verjaardag OSJOSMA. Fijn feest papi Frans en papi Olès. Fijn feest voor alle mensen die bijgedragen hebben aan wat OSJOSMA vandaag is al 17 jaar lang, dag na dag. We doen zo verder. Gelukkige verjaardag.
20 07 2023 What’s App Yanskian
Bonjou ekip la men rezilta tout elèv yo, sèl Jeff ki poko genyen paske li te rate egzamen li yo. genyen reyinyon ki pou fèt pou jere ka sa, n'ap tann retou Papi Olès. Dag allemaal. Hierbij de resultaten van alle leerlingen. Alleen Djeff heeft nog geen rapport omdat hij de examens gemist heeft. Hierover wordt een vergadering belegd, maar we wachten op de terugkomst van papi Olès.
14 07 2023 What’s App Olès
Pou Jaden an, pwa kongo yo ak diri a kòmanse leve. Men se Yon sèl lapli nou jwenn depi apre plante a. Nou espere jwenn plis lapli. Op de akkers beginnen de bonen en de rijst te groeien. Het heeft wel maar één keer geregend na het planten. We hopen op meer regen.
14 07 2023 What’s App Yanskian
Timoun yo ap pwofite vakans yo, menm si yo poko pran kanè. Menm jan tankou gade sinema, sote kòd, fè desen pou marenn parenn yo se Yonn nan pi bon moman distraksyon. De kinderen genieten van de vakantie, zelfs zonder dat ze hun rapport hebben. Ze mogen film kijken, ze doen aan touwtjespringen, ze maken tekeningen voor de meters en peters. Dat is een greep uit de vele ontspanningsmomenten.
14 07 2023 What’s App Yanskian
Semèn sa tout timoun fin konpoze. Yo di ak kè kontan ke yo byen konpoze, men se rezilta yo k'ap pwouve sa. le 20 nan mwa sa tout timoun ap gen kanè. Deze week hebben alle kinderen gedaan met de examens. Ze zeggen allemaal dat ze goed gewerkt hebben, maar de resultaten zullen dat bewijzen. 20 juli hebben alle kinderen hun rapport.
24 06 2023 Spraakbericht Olès
Olès meldt dat hij aan beide ogen een kataraktoperatie ondergaat in de Dominicaanse Republiek.
19 06 2023 What’s App Olès
Se kounya tè yo te jwenn twóp lapli. Se kounya yo ka laboure paske gen kèk jou lapli pa tonbe. Mwen an kontak pou laboure pou nou nan senmenn sa. Map mande Yanskian fè foto lè yo kòmanse. Het heeft teveel geregend voor de akkers. Het ploegen kan nu pas starten omdat het een paar dagen niet geregend heeft. Ik heb contact met een akkerbouwer deze week. Ik vraag aan Yanskian om foto’s te maken als ze beginnen
19 06 2023 What’s App Olès
Bonswa chak manm ekip la. Jan mwen te anonse nou deja, mwen te antre Sendomeng depi dimanch swa pou operasyon nan zyem yo. Yè mwen wè doktè-a, mwen fè tout ekzamen nan zye yo. Doktè-a mandem fè yon evalyasyon Kadyoloji mwen pa gentan jwenn rezilta poum te opere demen, nan yon zye. Nan 15 jou li tap fè dezyèm la nan lòt zye-a. Paskem pa gentan gen rezilta. Mwen oblije tann lòt mèkredi paske se jou mèkredi li vini. Ma enfòme nou ankò. Dag allemaal. Ik had jullie al gezegd dat ik zondag naar Santo Domingo zou gaan voor een operatie aan mijn ogen. Gisteren zag ik de dokter en onderging ik alle onderzoeken. De dokter vroeg ook nog een hartonderzoek aan, maar dat resultaat heb ik niet tijdig om morgen een operatie te ondergaan aan het eerste oog. 15 dagen later volgt dan het tweede oog. Nu moet ik tot volgende woensdag wachten, want hij komt allen maar op woensdag. Ik houd jullie op de hoogte.
30 05 2023
30 05 2023 Telefoon met Olès
- De kinderen en de jongeren zijn in vorm. Kerline heeft wat diarree.
- Yanskian is nog medicatie aan het innemen voor zijn hartprobleem en Olès is helemaal in vorm na een bezoek aan de oogarts in de Dominicaanse Republiek. Het probleem van Yanskian is een lekkende hartklep. Na een bezoek aan 4 verschillende ziekenhuizen weet hij dat het probleem miniem is. Voor de zekerheid gaat hij nog naar een ziekenhuis in Santo Domingo. Zijn vrouw hadt een infectie aan de urinewegen, maar ze stelt het nu goed. Zelf volgt Yanskian een dieet en daardoor kookt zijn vrouw voor hem apart. Dat doet ze meteen voor het hele gezin en eet niemand nu mee van de keuken van het weeshuis.
- De toestand van het land is nog steeds lamentabel. De bevolking werkt wel mee met de politie. De politici blijven op de achtergrond discussiëren over de onveiligheid, maar doen er niets aan. Precies door die slappe houding steunt de bevolking de politieacties. In het zuiden is alles rustig. Daar kunnen de bendes zich niet ontwikkelen. In Cap Haitien waren er rellen om bendes aan te pakken die verhinderden dat mensen deelnamen aan lokale feesten in Vertières. Op 18 mei werd het feest van de vlag zonder incidenten gevierd in het dorp.
- In het weeshuis is eergisteren ingebroken. Van de oude zonnepanelen zijn er 6 gestolen en ook enkele vaten om de was te doen. De dieven zijn zonder inbraaksporen binnengeraakt in de garage en het depot. De deuren stonden wagenwijd open. Niemand heeft iets opgemerkt. Olès heeft aangifte gedan bij de politie.
- We hebben maar één hond meer die ook nog jongen heeft. Omdat ze moet zogen waakt ze niet. Een maand geleden heeft ze wel nog dieven afgeschrikt. Toen is er niets gestolen.
- Alle vloeren zijn geleverd. De aannemer gaat overmorgen starten en Deluxon zal hem helpen en zo zijn opleiding in de praktijk brengen. Wie samen met hem de cursus vloerleggen gevolgd heeft en nog in het dorp is, kan komen helpen. We moeten nog wachten op de aannemer van het sanitair die van te voren de leidingen komt vervangen.
- Nog deze maand krijgen alle personeelsleden opslag. De inflatie dwingt ons daartoe.
- De osmose-installatie werkt heel goed. Er is niet alle dagen genoeg water om veel te verkopen. Van de andere kant dagen toch weinig klanten op omdat ze niet genoeg geld hebben.
- Het ziet er naar uit dat we in de zomermaanden weer enkele kinderen extra opvangen.
- Het plantseizoen loopt normaal af op 15 juni. Momenteel valt er nog veel regen.
- Frans deelt mee dat Wilde Ganzen een budget van ongeveer 7.000 USD ter beschikking stellen. Wellicht komt dat volgende week aan.
- De koeien komen nu beter aan hun trekken voor voedsel. Het gras groeit goed.
- De extra paden en terrassen zijn aangelegd.
- Nog al wat van onze jongeren die het weeshuis het laatste halfjaar verlaten hebben, zijn naar de Dominicaanse Republiek geëmigreerd. Blijkbaar krijgen ze daar sociale en mentale hulp als ze bewijzen dat ze hun jeugd in een weeshuis hebben doorgebracht. Olès zorgt voor de attesten.
- Yanskian vult aan: Ze doen hun uiterste best om stroom te besparen overdag. Daardoor is er ’s nachts voldoende.
- Yanskian: De pomp van de put wordt normaal bediend met een generator die nu in panne ligt. We kunnen voorlopig geen wisselstuk bemachtigen. De technieker die daarvoor naar Port-au-Prince reed is aangehouden door bandieten en uitgeschud. Zelfs zijn auto hebben ze afgepakt. De politie heeft de dieven blijkbaar gevonden en er is hoop dat de man zijn bezittingen kan recupereren.
- Yanskian: ondanks enorme inspanningen van Junior en hemzelf zijn de resultaten op school bijzonder slecht.
29 05 2023 What’s App Olès
Mw kòmanse ak kloti a kote vwazen yo( kote defen andikape-a ) menm si li pwovizwa sa ap eden sekirize lakou-a pou kèk ane Ik ben gestart met een omheining aan de kant van de gehandicapte. Zelfs al is dat voorlopig, ze kan enkele jaren dienen voor de veiligheid.
17 05 2023 What’s App Olès
Samdi a yon zanmi relem pou di gen yon kontenè seramik ki rive okap nan MSC. Konsa yè mw te antre Okap. Mw achte tout kantite nou te gen nan devi a. Mw pat jwenn machin poum vini ak yo. Se jodi-a mw òganize ak Beljemps li deja ale chèche yo pou mw. Zaterdag verwittigde me en vriend dat bij MSC in Cap Haitien een vracht tegels geleverd werd. Daarom ben ik er gisteren hen gegaan. Ik heb de volledige aantallen van het bestek gekocht. Ik vond wel geen voertuig voor het transport. Vandaag heb ik met Beljemps een akkoord gemaakt en hij is al onderweg voor een eerste vracht.
25 04 2023
25 04 2023 Telefoon met Olès
- Iedereen is in vorm.
- Jèdeline is helemaal hersteld. Haar oma wou met haar naar de voodoopriester. Gelukkig is aan een gewone dokter raad gevraagd en enkele dagen gehospitaliseerd. Oma is ook tevreden.
- Deluxon is ook helemaal hersteld van de operatie aan het gezwel in zijn hals.
- Olès zelf is aan de beterhand met de voorgeschreven medicatie, maar zijn ogen verslechteren.
- Yanskian voelde pijn in de hartstreek en is nu onderweg voor een visa om in de Dominicaanse Republiek hulp te zoeken.
- In het land wordt de situatie met de dag erger. In Port-au-Prince zijn moorden en kidnappings gewone kost. De brandstofprijzen stijgen en het leven wordt iedere dag duurder. De banken zijn weer open, maar het risico bij het afhalen van geld is zeer groot. Sinds maart is Olès weer overgeschakeld op lenen. De bendes worden hard aangepakt, maar niet op een manier de rechtsgang respecteert. Men zegt dat Russische infiltranten het land binnen komen. De bevolking hoopt dat de VS er alles aan zullen doen om het land niet aan Russische handen over te leveren.
- Er is nog geen nieuws over mogelijke verkiezingen, zelfs niet over voorbereidingen ervan.
- De vloertegels zouden in Cap Haitien zijn aangekomen. Cement en ijzer zijn geleverd voor de stoepen.
- De schrijnwerkerij van Sen Jozef is helemaal vernieuwd door Yanskian.
- Nog deze namiddag komt een technicien voor een controle van de osmose-installatie. Het is de bedoeling dat ze weer gaat draaien om drinkbaar water te verkopen. Dat heeft stil gelegen sinds de start van de corona-epidemie.
- De stijging van de levensduurte illustreert Olès met enkele voorbeelden. Ongeveer twee jaar geleden kwam 7.000 gourdes toe voor een week voeding. Nu loopt dat op tot 15.000, 16.000, zelfs 18.000 gourdes. Eén zaak houtskool kostte toen 100 gourdes, nu 150.
- Olès slaagt erin om met iets minder dan het budget toe te komen en gaat daarmee de lonen wat verhogen. Die zijn al drie jaar niet meer aangepast, namelijk sinds de laatste reis van Frans.
- Voorlopig kunnen we nog geen spullen opsturen. We weten immers niet of ze aankomen, misschien aangeslagen worden.
- De runderen hebben het een hele tijd moeilijk gehad. De veearts is geweest. Nu begint het gras te groeien en is er voldoende voedsel. Ze zullen er zich hopelijk door spartelen.
- Olès wil de draad die we op voorraad hebben, gebruiken voor een voorlopige omheining. Te veel dieren van anderen komen bij ons grazen en zelfs aan de bloemen knabbelen. Bovendien schrikken we personen met minder goede bedoelingen beter af.
- Vanuit Port-au-Prince hebben we bezoek gehad van een organisatie die kinderen uit de hoofdstad in veiliger oorden wil plaatsen. Omdat we plaats hebben, zal Olès dat onderzoeken. Het moet wel gaan om weeskinderen, vooral jonge kinderen en een redelijke verhouding meisjes, jongens.
16 04 2023 What’s App Olès
Mwen lakay kounya. Mwen te rete Potopwens pou yon jou. Mwen pat gen mwayen Sendomeng, poum te achte sa nou tap bezwen pou pi bon fonksyonman dlo a. William pretem kòb nou achte yon gwo manbran, 2 chabon, 2 filtè ak 4 galon anti askalin. Nan senmenn nan teknisyen an ap vini pou travay pou nou. Depi tout bagay byen. Nap rekòmanse vann dlo. Ik ben thuis. Ik ben één dag in Port-au-Prince gebleven. Het is niet gelukt om in Sant Domingo aan te schaffen wat we nodig hebben voor de waterinstallatie. William heeft me geld geleend om 2 membranen te kopen, 2 filters en 4 galons askaline. Deze week komt een technicien. Vanaf het moment dat alles goed functioneert, beginnen we weer water te verkopen.
30 03 2023 What’s App Olès
Bòn nouvèl. Kounya Nerlande ekrim pou di doktè-a ap ekzeyate Judeline jodi-a poum vin chèchel. Map degaje pou al chèchel.Judeline pi bon. Li pa gen dwa manje, manje ki gen sèl nan moman yo.Li gen anpil medikaman lap kontinye pwan. Te gen yon pwoblèm nan ren ki koz pipi li te san ak pwoteyin. Koun pipi pi nòmal. Goed nieuws. Nerlande schrijft me dat de dokter toelaat vandaag op te halen (in het ziekenhuis). Jèdeline is aan de beterhand. Ze mag nu niet eten met zout. Ze moet nogal wat medicatie nemen. Ze heeft nierproblemen waardoor eiwitten en bloed in haar urine te vinden zijn. Nu is haar pipi normaal.
27 03 2023 What’s App Olès
Medikaman yo kòmanse fè bon efè pou Judeline. Li komanse dezanfle, yèswa li byen dòmi.De medicatie heeft een goed effect bij Jèdeline. De zwellingen verdwijnen. Ze heeft goed geslapen.
25 03 2023 What’s App Olès
Finalman Judeline ospitalize. Doktè-a bay refè ekzamen yo. Gen 2 ki te fèl yèswa Emogram ak sèl yap jwenn rezilta jodi-a. Yo te wè li gen dlo nan poumon . Li kòmanse pran medikan pou pwoblèm sa. Nou te kite Ench yèswa byen ta. Nerlande te ale ak nou. Se li ki rete ak li ki responsab pou tout sa Doktè yo ap bezwen. Jèdeline is uiteindelijk gehospitaliseerd. De dokters doen de onderzoeken opnieuw. Gisteravond zijn er twee uitgevoerd (emogram en zout). Ze heeft water op de longen. Daarvoor begint ze medicatie te nemen. Wij zijn gisteren van Hinche (waar het ziekenhuis is) teruggekeerd. Gelukkig is Nerlande meegereisd. Ze blijft bij Jèdeline om haar te helpen bij alles wat de dokters willen.
24 03 2023 What’s App Olès
Judeline te gen gwo pwoblèm pou respire nou te oblije ale nan yon lòt lopital. Pa gen Oksijèn nan lopital yo. Doktè-a ba nou yon transfè pou nou ale Piyon ou byen Ench. Nap tann li jou pou nou ale. Fè priyè pou li pou rès nwit lan. Jèdeline heeft het enorm moeilijk met ademhalen. We zijn verplicht naar een ander ziekenhuis te gaan. In veel ziekenhuizen is geen zuurstof. De dokter raadt ons aan om naar het ziekenhuis van Pignon of Hinche te gaan. We wachten op de morgen om te vertrekken. Bid voor haar de rest van de nacht.
23 03 2023 What’s App Olès
Nou te ale lopital ak Judeline maten-an. Nap tann rezilta ekzamen yo. Li toujou poko bon. We zijn vanmorgen met Jèdeline naar het ziekenhuis gegaan. We wachten op de uitslag van de onderzoeken. Ze voelt zich niet goed.
21 03 2023 What’s App Olès
Judeline pa anfòm. Li gen maladi po, li anfle tou (gwo). Ricardo ap pwan swenl. Nap swiv poun wè avan nou ale lòt kote avè. Jèdeline voelt zich niet goed. Ze heeft een huidziekte en is helemaal opgeblazen. Ricardo ontfermt zich over haar. We evalueren of we niet verder moeten gaan met haar.
20 03 2023 What’s App Olès
Lòtre jou mwen te Okap. Mwen te eseye mande nan tout magazen nou konn achte seramik. Pat genyen. Gen ki fèmen. Gen youn tou pre kafou Lanmò. Yo te ba mwen nimewo. Mw te rele yè. Yo dim dim gen Seramik kap antre nan fen mwa sa. Mwen mande Beljemps poul pase pran yon pwofòma pou mwen. Depi nou jwenn seramik pap gen pwoblèm poul lòt materyo nan bezwen. Enkele dagen geleden was ik in Cap Haitien. Ik heb in alle mogelijke winkels naar vloertegels gevraagd. Nergens te vinden. Sommige waren gesloten. Bij Carrefour Lamort is ook een winkel. Die gaven me een telefoonnummer waar ik naar gebeld heb. Ze zeiden me dat ze een levering tegels kregen deze maand. Ik heb Beljemps gevraagd een bestek te gaan halen voor me. Als we de tegels hebben is er geen probleem voor de andere materialen.
- Iedereen is in vorm.
07 03 2023
07 03 2023 Telefoon met Olès
- Het gaat goed met iedereen. Een paar kinderen hebben huidproblemen, maar we hebben geschikte medicatie. De getroffenen zijn Jèdline, Milanda, Manoucheca en Islande. Het gaat om kleine blaasjes die erg jeuken. De vier zijn één dag uit school gebleven.
- De toestand in het land is nog altijd even slecht. Gans Port-au-Prince ligt plat en je kan er enkel langs de omweg over het Plateau Central geraken. Zelfs vanuit Gonaïves en Saint-Marc maken mensen de grote omweg langs Saint-Michel. In het Saint-Michel klinken ook geregeld geweerschoten en zijn er slachtoffers gevallen. Het gaat voornamelijk om alleenstaande bandieten die een graantje willen meepikken in deze chaotische toestand.Het ‘Assemblée Générale’ heeft niets opgeleverd en stelt teleur. Enkel een internationale inmenging kan nu nog een oplossing brengen. Naar het schijnt springt Canada bij om de boten van de overvallers op zee tegen te houden. De politie probeert controle te krijgen op het land.
- Tot nu toe hebben we nog geen bouwmaterialen (renovatie van Saint-Jozef) kunnen aanvoeren. Olès onderzoekt of het gerucht dat er wel mogelijkheden zijn in Cap Haitien waar is. Als in Cap Haitien tegels en andere materialen gehaald kunnen worden, schrijft Frans het geld over.
- Yanskian is klaar met de verf en de vernis-werken. De deuren en deurlijsten zijn onder handen genomen. Alleen die van de douches en de wc’s moeten nog vervangen worden.Ook de douches en de wc’s zelf moeten nog vervangen worden, net als de leidingen en bijhorende kranen.Yanskian signaleert dat het salon ook hersteld moet worden en de kussens vervangen.
- De bedden en matrassen voor Saint-Jozef zijn aangekocht.
- Het osmosesysteem werkt nog, maar de membranen kunnen geen heel groot debiet meer aan en daarom kunnen we momenteel geen water verkopen. Olès zoekt uit om nieuwe membranen aan te kopen in de Dominicaanse Republiek omdat ze daar goedkoper zijn.
- De waterput staat helemaal droog. Drie keer per week is er water van de waterleiding. Saint-Anne heeft nog een vol reservoir. Tot we reservestukken hebben voor de generator, pompen we maar één keer per week. Het stuk om de generator te herstellen is in aantocht. Olès rapporteert van zodra hij hersteld is.
- De zonnepanelen worden regelmatig zuiver gemaakt. In de voormiddag laten we ze de batterijen aanvullen om alleen in de namiddag stroom te gebruiken. Batterijcel 8 geeft dus problemen. Een batterij van die soort is helaas in Haïti niet te verkrijgen.
- De uitgestelde kerstexamens zijn achter de rug. Enkele rapporten waren niet zo goed. Yanskian en Junior doen hun uiterste best om te helpen met de problemen. Het heeft er alle schijn van dat enkele kinderen getraumatiseerd zijn door de spanningen in het dorp en het land.
- Op dit moment is er plaats genoeg omdat veel jongeren begin januari vertrokken zijn wegens einde studies. Olès heeft enkele vragen voor opnames: een jongen van 5 en een meisje van 3.
- Aan de families maken we voortaan duidelijk dat ze niet het recht hebben om kinderen die aan ons zijn toevertrouwd zomaar te komen terughalen, al is het maar voor korte tijd.
- Yanskian vraagt een nieuwe laptop, maar omdat we nog geen goederen kunnen versturen, mag hij uitkijken in Haïti zelf.
- De vertrekkers hebben bijna allemaal positief nieuws. De meesten studeren verder met de som die ze meegekregen hebben. Zo bijvoorbeeld Ronaldo en Ilianette.
- Jeandelet was maanden spoorloos en heeft zich terug aangemeld. Olès heeft geweigerd hem terug op te nemen. Hij is meerderjarig.
- De zware aardbeving van enkele weken geleden is gevoeld. Enkele deuren van Saint-François sluiten niet meer goed.
- De akkers zijn rampzalig droog.
22 02 2023 What’s App Yanskian
Daprè nouvo pwogram ministè edikasyon nasyonal te soti, se egzamen nan mwa fevriye sa ki prime. Tout elèv te fin konpoze depi avan konje kanaval sa la. N'ap tann rezilta yo. Demen lekòl Pè ak lekòl Mè ap reprann. Gen lòt lekòl tou se lendi. Volgens het nieuwe programma van het Ministerie van Onderwijs moeten de (kerst)examens in februari ingehaald worden. Alle leerlingen hebben hun examens afgewerkt voor de krokusvakantie. We wachten nog op de resultaten. Morgen starten de scholen van de pastoor en de zusters weer. De andere volgen maandag.
16 02 2023 What’s App Olès
Nou te gentan nan dòmi. Men gen anpil kote nan peyi-a li te souke fò. Mw poko gen nouvèl si gen dega. We waren aan het slapen (toen de aardbeving gebeurde). Op vele plaatsen in het land werden harde schokken gevoeld. Ik heb nog geen nieuws over schade.
02 02 2023 What’s App Olès
Wi gen anpil nan peyi-a ki preske pèdi espwa. Ki pa vrèman bon. Mwen panse jan sitiyasyon-an ye nan moman yo la. Sitou o nivo potopwens ak alantou. Mwa fevriye-a pa ta dwe pase pou entènasyonal pa ta pran yon vrè desizyon. Se sa majorite moun nan peyi-a ap tann. Ja, veel mensen in het land hebben alle hoop verloren. Het gaat niet goed, zeker niet hoe de situatie nu is, vooral in Port-au-Prince en omgeving. De maand februari zou niet mogen voorbijgaan zonder een beslissing van de internationale gemeenschap om tussen te komen. De meerderheid van de bevolking hoopt daarop.
24 01 2023
24 01 2023 Telefoon met Olès
- Het gaat goed met iedereen. De scholen in het dorp organiseren nu de examens die voor Kerstmis hadden moeten plaats vinden. Buiten de zones in handen van bendes functioneren de scholen nu normaal.
- De oudste jongeren die een bijkomende opleiding volgden zijn bijna allemaal vertrokken op 8 januari. Sommigen gaan nog een beroepsopleiding van één jaar volgen. Zo gaat World Shaddaï bij zijn zus in Saint-Marc logeren om er nog een jaar naar school te gaan en Wilken gaat een jaar hotel volgen van bij familie in Cap Haïtien. Ronaldo denkt aan immigreren samen met zijn broer Ricardo, wellicht naar de Dominicaanse Republiek. Wilner gaat dan weer naar zijn broer Anderson die ook al geruime tijd in de Dominicaanse Republiek verblijft.
- De familie van Charlanda hoorde dat ze ziek was en kwamen haar halen om haar mee te nemen naar een Bokor (voodoogenezer). Enige tijd later gebeurde hetzelfde met Danise. Olès stelt voor om de twee meisjes niet meer terug te nemen. Bijgeloof is moeilijk uit te roeien.
- Frito blijkt nog een papa te hebben. Die is pas vrijgekomen uit de gevangenis en liet weten Frito op te eisen. We wachten af.
- De algemene toestand in het land is nog steeds slecht, maar in bepaalde zones is de toestand verbeterd. Niet zo in en rond Port-au-Prince. De rebellen roeren zich minder, maar er is veel chaos. Van vermeende hulp uit het buitenland vanaf 9 januari is niets te merken. Mevrouw Manigat (ex-presidentskandidate) zou een Nationale Vergadering voorzitten, maar zonder buitenlandse hulp lijkt dat niet te kunnen. De eerste minister Ariel Henry heeft geen vertrouwen meer. Iedereen hoopt op internationale inbreng.
- Het geld voor januari is aangekomen, net als dat van december op de rekening van Gibson Etienne (onze vaste leverancier van bouwmaterialen). Hij durft wel naar de bank in de stad om het op te halen.
- Misschien kunnen we einde januari eindelijk de tegels voor Sen Jozef halen in Port-au-Prince. Dan kan Yanskian ook starten met de schrijnwerkerij.
- De 5 studenten van Gonaïves hebben hun resultaten gekregen. World Shaddaï stuurde zijn rapport al. Hij behaalde 74 %. Jammer dat we geen middelen hebben om iemand met zo’n resultaat verder te laten studeren.
- De oogst was zeer slecht. We zijn zelfs niet uit de kosten voor het zaaigoed. Iedereen op het Plateau Central klaagt over mislukte oogsten. Niet tijdig aan zaaigoed geraken, te late regen, te veel regen, langdurige droogteperiodes, weer te veel regen waardoor planten rotten, … Voortdurend gooiden moeilijke situaties roet in het eten. Nu regent het alweer een maand niet meer.Vorig jaar was de rijstoogst 14 ‘droums’ (grote tonnen) groot, nu slechts 1,5 droum.
- Door al die landbouwproblemen stijgen voedselprijzen schrikbarend. Voor een USD betaal je nu al 140 à 150 gourdes (een jaar geleden nog geen 100). Een pak spaghetti bijvoorbeeld kostte een jaar geleden 400 gourdes, nu 3.000 gourdes.
- Olès stelt voor om dit jaar in maart te starten met de landbouwactiviteiten om beter voorbereid te zijn op het weer en de klimaatsveranderingen.
- Drie van de oudste jongens, Deluxon, Muradieu en Caleb, vallen op door hun positieve ingesteldheid. Deluxon volgde de vloercursus en voerde al enkele herstellingswerken uit in het weeshuis. Samen met de andere twee is hij verantwoordelijk voor het vee. Olès moedigt ze aan met een financiële beloning.
- Olès zou graag terug een geitenkudde opbouwen met een bok en zes geiten. Ook met varkens wil hij terug beginnen. We zouden er enorm op besparen als we eigen vlees zouden hebben. Een geit kost 10.000 gourde (65 euro) en een varken 6.000 (40 euro).
- We hebben dieven op bezoek gehad. Ze hebben uit het pomphuis een generator gestolen. Hij was wel defect. Toen de dieven een tweede keer probeerden in te breken, heeft onze hond ze verjaagd en Olès heeft enkele schoten afgevuurd.
- Alle kinderen zijn medisch gecheckt door de twee zonen van Olès die voor dokter hebben gestudeerd. Bij die gelegenheid hebben ze bij Deluxon en vetbol weggesneden.
- Myriam, de dochter van Olès die geëmigreerd is naar Boston zou één van de twee (Mano) willen laten specialiseren in infectieziekten in Europa, Frankrijk meer bepaald. Ze verzoekt démarches te doen.
04 01 2023 What’s App Olès
Mesye dam yo kòmanse kite Òfelina. Wilken, Josué, Robenson, Osnèl. Yo deja ale. Ilanette tou deja ale. Ronaldo ak Ricardo yo pwale jodi-a. Ilanette ak Nerlande yo pwale nan wikenn kap vini-an. Wilner te mande poun kenbel jiska 15 janvye. Paskel te pran yon lòt pwofesyon nan yon lòt ekòl pwofesyonel. Lap gradye nan jou kap 15 lan. De oudste jongens en meisjes beginnen het weeshuis te verlaten: Wilken, Josuë, Robenson, Osnel zijn al weg. Ronaldo en Ricardo vertrekken vandaag. Ilianette en Nerlande vertrekken komend weekend. Wilner heeft gevraagd om tot 15 januari te mogen blijven omdat hij kan starten in een beroepsschool en hij wacht nog op zijn diploma van Gonaïves.
01 01 2023 What’s App Olès
Bòn ane a chak manm ekip la ak fanmiy. Mw swete nouvèl ane sa pote la pè anjeneral nan tout mond lan Pou la vi kapab respekte. Yon Kalen a chak mann ekip la. Map espere wè kèk nan nou ane sa. Gelukkig Nieuwjaar aan iedereen van de equipe en ded familie. Ik wens dat het nieuwe jaar vrede brengt voor iedereen en respect voor het leven. Een stevige groet aan iedereen. Ik hoop een aantal onder jullie te zien dit jaar.
22 12 2022
13 12 2022 Telefoon met Olès
- Junior, die nog niet zo lang bij ons is, zijn gezondheid liet te wensen over. Hij kreeg de nodige verzorging. Net op dat moment kregen de familieleden donkere gedachten en kwamen ze hem terug halen. Waarschijnlijk komt hij niet meer terug.
- Het land staat nog steeds in brand, figuurlijk dan. Olès is nog steeds niet naar de bank kunnen gaan en is gedwongen te ontlenen bij vrienden. Alle geld dat in het land omgaat wordt gebruikt voor transport. Alle voedingswaren en ook andere zaken zijn schaars of niet meer te verkrijgen.
- De scholen in het dorp zijn open sinds begin november en het schoolgeld is wel betaald met het geleende geld. Bijna overal zijn de scholen open, alleen niet waar de bandieten baas zijn. We weten van de grootste school dat ze de kerstexamens gat uitstellen.
- De bendes blokkeren nog overal wegen, zelfs tijdens de wedstrijden van het wereldkampioenschap voetballen. Ze gaan ook door met kidnappingen.
- Tot nog toe is er geen sprake van verkiezingen.
- Als Frans naar Haïti wil komen, denkt Olès dat het wel mogelijk is in juni. Hij geeft de raad om met niet meer dan 3 te komen en via Cap Haitien in plaats van Port-au-Prince. Het kan later nog bekeken worden.
- De jongeren die een jaar in Gonaïves studeerden, vieren nieuwjaar nog mee en zullen dan afscheid nemen.
- De oogst ziet er allesbehalve goed uit door te lange periodes van regen, dan weer van droogte.
- De jongeren die de vloerderscursus volgen kunnen afstuderen op 24 december. Dat kost 120 euro per persoon.
- Ons busje heeft weer problemen. Olès stuurt een lijst op van de mankementen.
- Dat is ook zo voor de taptap. Voor dat voertuig informeert Olès in Port-au-Prince wat mogelijk is.
09 12 2022 What’s App Yanskian
Depi nan fen mwa novanm nan, lekòl yo nan Sen Michèl ap fè bèl efò. Malgre jis kounya se pa tout kote nan peyi ki gen lekòl. Se vre li pa fasil men gen nan lekòl yo ki vle fè egzamen kanmenm nan fen mwa desanm nan, gen lòt se nan mwa janvye w'ap fè sa. Nou espere ke tout bagay pase an byen. Sinds eind november doen de scholen in Saint-Michel een mooie inspanning. Sinds kort zijn de scholen open in het hele land. Dat is al niet gemakkelijk. Sommige scholen willen examens organiseren einde december, andere in januari. We hopen dat alles goed verloopt.
23 11 2022 What’s App Olès
Nou kòmanse sakle diri-a depi plis pase yon senmenn twòp lapli fè nou pat ka sakle. Kounya se twop sechrès. Nap priye pou apre saklaj nou jwenn lapli pou ede nou jwenn bon rekolt. We zijn begonnen met het wieden van de rijst. Normaal moest dat een week eerder, maar regen verhinderde dat. Nu is het wer te droog. We hopen op regen na het wieden om toch een mooie oogst binnen te halen.
18 11 2022 What’s App Olès
Mwen panse wi. Paske mw te mande direktè a. Li dim yo ka monte kalaj. Mwen te panse menm jan ak ou, lè nap monte kalaj la, pou nou pa pran lòt ouvriye. Ik denk het wel (dat de jongeren die de vloerderscursus volgen de vloer in Sen Jozef kunnen vervangen). Ik heb dat aan de directeur gevraagd. Hij bevestigde me dat. Ik denk er net over als jij dat we voor de vloerwerken geen andere werklui aannemen.
14 11 2022
07 11 2022 Telefoon met Olès
- Iedereen is gezond. Olès zelf neemt medicatie en voelt zich goed. Hij moet wel naar Port-au-Prince voor controle eind deze maand en dat zal niet zo simpel zijn.
- De situatie van het land is bar slecht. In Saint-Michel is het minder erg. Er zijn geen manifestaties. De scholen blijven wel gesloten en dat is zo sinds de grote vakantie. Transport naar Gonaïves, Cap Haitien en Saint-Raphael is sporadisch mogelijk ondanks de brandstoftekorten. De markten functioneren weer, maar alles is peperduur. De banken zijn niet open en er is dus geen geld voorhanden. Olès leent van zijn zoon en enkele handelaars. Het leven is zo duur dat mensen van honger sterven. Tevoren konden mensen leven van 500 gourdes per dag, nu kost een kop koffie zoveel.
- Af en toe proberen Haïtianen over zee naar de Verenigde Staten te vluchten. Die hebben intussen een gordel gelegd rond het land om ontsnappen te beletten. Het lijkt erop dat voorbereidingen getroffen worden opdat Canada Haïti zou helpen met het handhaven van de orde.
- Iedere voormiddag zetten Yanskian en Junior zich in om alle kinderen en jongeren te begeleiden met schoolse opdrachten.
- De studenten van Gonaïves hebben nog steeds hun resultaten niet. Omdat ze niet verder (kunnen) studeren, is het niet zeker dat ze hun resultaten krijgen. Ilianette en Ronaldo zijn het appartementje gaan opruimen en schoonmaken. De persoonlijke eigendommen konden ze niet meebrengen omdat het transport te duur was. Alles wordt voorlopig bewaard bij een familielid.
- Ricardo zal in december vertrekken. Wellicht zal zijn broer Ronaldo met hem meegaan.
- Jeandelet heeft op 3 september en 3 november contact gehad. Hij heeft slecht gecommuniceerd dat hij langer bij zijn familie zou blijven dan de gevraagde week. Olès vindt dat hij geen plaats meer heeft in het weeshuis.
- In de tuin zijn we stilaan toe aan de eerste wiedbeurt. Het geld voor de tuin is stilaan op. Werklui zijn moeilijk te vinden en ook bijzonder duur. De rijstoogst wordt goed. De bonen hebben te lijden gehad van teveel regen.
- De renovatiewerken aan Saint-Jozef liggen stil omdat de vloer niet tot in het dorp geraakt. De pleisterwerken en vooral de dakwerken zijn helemaal af.
- Olès heeft een dame aangeworven die de kinderen naar school brengt van zodra ze open gaat. De jongste kinderen zijn nu beter gekleed en gekamd en altijd proper.
26 10 2022 What’s App Olès
Pliske pwoblèm peyi-a toujou pa amelyore pou bank yo fonksyone. Mwen toujou gen dèt pou mwa out ak septanm pou Maçon ak William. Maçon pa gen mwayen pou pretem ankò paske aktivitel bloke. Li paka chèche materyo, ni vann. Mw panse yon bagay wa dim saw panse.Mwen tap prete nan kòb kont FONKOZE a. Epi mw tap toujou kite montan dèt la nan montan nou gen nan Unibank. De problemen verergeren nog en verhinderen de banken om te functioneren. Ik moet William en de handelaar (bouwmaterialen) nog altijd terugbetalen voor september. De handelaar kan me niets meer lenen omdat zijn handel stil ligt. Hij kan geen materiaal meer inslaan noch verkopen. Wat denk je ervan om geld op te nemen van de rekening bij Fonkoze ? Ik kan ze later terugbetalen met het geld dat we nu bij UNIBANK hebben staan.
21 10 2022 What’s App Olès
Nou te kòmanse plante di ri ak pwa kongo premye semèn mwa Out. Jaden-an pwal gen 3 mwa. Nou poko ka kòmanse sakle koz twòp lapli sa fè anpil pwa mouri. Fòk nou ta jwenn 8 jou San lapli pou nou ta kòmanse ak saklaj. We hebben rijst en zwarte bonen geplant in de eerste maand van augustus. De tuin is nu 3 maanden geleden aangeplant. We kunnen nog niet wieden omdat het teveel geregend heeft en veel bonenplanten afsterven. Het mag 8 dagen niet regenen om te kunnen wieden.
18 10 2022 What’s App Olès
Mwen fè yon ti reyinyon ak mesye dam Gonayiv yo. Malgre mw te deja enfòme yo de pwoblèm lan. Yo kanmenm tris. Daprè jan yo pale, yo tout gen dout pou admi nan 2ème ane. Se sak fè yo panse si tout fwa yo pa ta admi. Kòm konjonkti peyi-a koz ouvèti lekòl la bloke.Yo di yap priye pou bondye ta fèw jwenn kichòy nan rechèch kap yo. Ik heb samengezeten met de jongelui die in Gonaïves gestudeerd hebben. Hoewel ik ze al verwittigd had van de (budgettaire) problemen, waren ze verdrietig. Naar hun inschatting twijfelden ze er toch aan dat ze zouden toegelaten worden voor het tweede jaar. Ze denken dat het dus geen verschil gemaakt zou hebben. De conjunctuur van het land maakt dat de scholen nog gesloten zijn en ze bidden dat ze iets kunnen vinden in hun zoektocht wanneer ze het weeshuis verlaten.
11 10 2022 What’s App Olès
Finalman mwen te jwenn chans lekòl Frito a te asèpte pran Mayson pou nou. Konsa yo 3 ap nan menm lekòl. Uiteindelijk heb ik Mayson in dezelfde school kunnen inschrijven als Frito. Zo zijn ze alle drie samen in dezelfde school.
10 10 2022
10 10 2022 Telefoon met Olès
- Het gaat goed met iedereen. Iedereen heeft nog vakantie door de problemen in het land. De scholen moesten normaal starten in september. De start werd uitgesteld tot 3 oktober, dan tot 10 oktober en vandaag was er weer geen school open. De beroepsscholen waren even open, maar zijn ook weer gesloten.
- Olès heeft een dokter geraadpleegd. De pijn in zijn nek is te wijten aan artrose, waarbij zijn bloeddruk hem parten speelt. Met de nieuwe medicatie voelt hij zich goed. Het onderzoek van zijn prostaat wees uit dat er niets ernstigs aan de hand is, zeker geen kanker of ziekte. Hij heeft nieuwe, aangepaste medicatie gekregen.
- Ricardo is zo onvoorzichtig geweest om van zichzelf naaktfoto’s te laten maken. Hij wordt daar nu mee gechanteerd. Olès kan niet anders dan hem uit het weeshuis verwijderen. Hij wordt volgende maand 19 jaar.
- Het land kent grote problemen. Het is al meer dan een maand volledig geblokkeerd. Alleen zaterdag en zondag kan er met mondjesmaat verkeer zijn om proviand in te slaan. Alles wordt ook nog peperduur. De regering vraagt buitenlandse hulp, maar dat heeft het geweld alleen nog maar aangewakkerd. 1 Gallon brandstof (3,8 liter) kost in Saint-Michel minder dan in Port-au-Prince (1,11 euro per liter versus 1,79) omdat tankwagens zich in de grensstreek kunnen bevoorraden. Een pak spaghetti kost nu 1.250 gourdes (9,75 euro) in plaats van 200 (1,70 euro) gourdes een maand geleden. Enkel avocado’s en mango’s zijn nog goedkoop omdat er geen transport is om ze aan de winkels in de stad te leveren. In het dorp sterven mensen van honger.
- De studenten van Gonaïves zijn terug. Een reis naar Gonaïves kost drie keer meer dan vroeger. Ze hebben nog geen resultaten. Robenson heeft zelfs nog niet al zijn examens kunnen afleggen. Hun studies duren 4 jaar, maar ze zullen ze niet kunnen verder zetten door de situatie in het land en onze budgettaire toestand. Olès gaat met hen overleggen wat de toekomst biedt.
- In het dorp worden voortdurend straten gebarricadeerd. In onze straat alleen al moet je er drie passeren om in het centrum te geraken.
- De plantages staan er goed bij. Volgende week wordt voor de eerste keer gewied. De arbeiders moeten via sluipwegen naar onze akkers omwille van de barricades.
- Van de renovatie van Sen-Jozef zijn de eerste werken gedaan. Op de welfsels moet nog een afwerkingslaag komen. De vloer laat op zich wachten omdat er geen transport mogelijk is. Bovendien kan Olès niet aan het opgestuurde geld geraken. De banken zijn al 3 maanden gesloten afgezien van het gevaar om er naar toe te gaan. Olès leent geld, maar houdt rekening met het budget van de toegestuurde gelden op de bank.
- De koeien doen het goed. Er is voldoende voedsel. Eén koe is al twee maanden drachtig. Olès zou graag terug varkens aanschaffen, maar we hebben er nu de middelen niet voor.
- De kleinste kinderen stellen het goed. Mayson had wat aanpassingsproblemen, maar nu gaat het prima. Junior en Mayson zijn blij met hun eerste meter, peter.
- Omdat de scholen zo lang dicht blijven, steken de opvoeders de handen uit de mouwen. Opvoeder Junior en hoofdopvoeder Yanskian werken twee dagen van de week met de jongsten en drie dagen met de anderen.
- Stroom en water: alles ok. De filter voor de installatie om het water drinkbaar te maken is vorige week vervangen.
- Van Jeandelet is al heel lang geen nieuws. De laatste keer dat hij belde met Olès, beloofde hij enkele dagen later naar huis te komen, maar blijkbaar lukt dat niet. Jeandelet is sinds het begin van de grote vakantie bij familie in Port-au-Prince. De verkeersas noord-zuid is volledig geblokkeerd.
07 10 2022 What’s App Olès
Mwen te gen chans antre potopwens samdi a. Nan menm jou a mwen te tou pwofite antre Senmichel paske yo toujou bay wiken yo. Fòk mw diw sitiyasyon politik peyi-a pa bon menm. Se tout peyi-a ki gen gwo manif ak anpil vyolans. Si premye minis lan pa demisyone jodi-a. Bagay yo ka pimal jodi-a ak jou kap vini la yo. Ik heb zaterdag gelukkig Port-au-Prince kunnen bereiken (na doktersbezoek in Santo Domingo). Dezelfde dag ben ik naar Saint-Michel gereisd omdat ze het weekend vrij geven (blokkades laten door). De politieke situatie is niet goed. In het hele land zijn grote manifestaties en is er geweld. De eerste minister wil niet aftreden. De situatie kan nog verslechteren.
17 09 2022 What’s App Olès
Wi ap gen nouvo moun ki pwal dirije peyi-a. Paske batay sa sanble ak batay pou nou te voye Jean-Claude Duvalier ale. Fòk nou priye tou pou òfelina yo ak pa nou tou. Nan moman sa yo toujou gen moun mal entansyone ki konn vle atake Òfelina. Tankou yon Òfelina nan Opoto zòn Gonayiv se ranfò yap mande pou lapolis vin ba yo sekirite nan moman paske li komanse jwenn menas. Poko gen gwo pwoblèm nan Senmichel. Se mache a sèlman yo anpeche fonksyone. Nap priye. Ja, er moeten nieuwe mensen komen om het land te besturen. De strijd nu lijkt op die toen Jean-Claude Duvalier verjaagd is. Laat ons voor ons weeshuis bidden. In zo’n ogenblikken zijn er altijd mensen met slechte bedoelingen die een weeshuis zouden aanvallen. Zoals met een weeshuis in Opoto, een wijk in Gonaïves die de politie gebeld hebben om hun veiligheid te waarborgen omdat ze bedreigd werden. In Saint-Michel zijn er nog geen grote problemen. Alleen de markt is lamgelegd. Wij bidden.
16 09 2022 What’s App Olès
Ayiti pwoblèm yo rèd. Peyi-a lòk ankò. Gen plizyè anbasad ki fémen pòt.Plizyè konpayi ayeryèn sispann vòl. Peyi-a an boulvès. Manifestan yo ap kraze yap piye yap bwile Menm kèk bank pa epanye. Yo di yo pap kanpe toutan premye minis lan pa kite pouvwa. De problemen in Haïti zijn enorm. Verscheidene ambassades hebben hun deuren gesloten. Verscheidene luchtvaartmaatschappijen hebben alle vluchten opgeschort. Het land ligt in chaos. De manifestanten vernielen, slaan aan diggelen, maken brand. Enkele banken zijn volledig dicht. Ze zeggen dat ze niet ophouden tot de eerste minister opstapt.
05 09 2022 What’s App Olès
Map enfòme nou. Depi apre operasyon pou pwostat la 12 mwa apre te gen ti pwoblèm. Medsen potopwens yo te di se pa grav. Men plis pase 3 zan se menm pwoblèm. Doktè potopwens te wè fòk mw re opere. Mw te vini potopwens samdi-a, men peyi-a tèlman pa bon. Moun pa ka sikile. William te konseyem vini Sendomeng konsa maten-an jodi-a nou vini. Demen dye vle nap komanse wè doktè. Fòk mw di nou tou se tout peyi-a ki gen leve kanpe. Samedi mw te kite Senmichel se ak anpil difikilte pou nou te rive potopwens. Depi zòn gadsizyèm yo te bloke wout la se apre plis pase 1 è tan yo bay sèl nou menm ki tapwle potopwens pase. Tout machin okap te oblije retounen. Depi vandredi pa gen mache nan Senmichel ni jodi lendi-a tou. Tout bagay bloke. Ik breng je ervan op de hoogte dat 12 manden na de operatie aan mijn prostaat opnieuw problemen opdoken. De dokters in Port-au-Prince zeiden dat het niet erg was. Dat is nu 3 jaar geleden en hetzelfde probleem duikt weer op. De dokter in Port-au-Prince die me behandelde zou me opnieuw opereren. Ik kwam zaterdag in de hoofdstad aan, maar de situatie was er echt niet goed. Het verkerf werd onmogelijk gemaakt. William raadde me aan om naar Santo Domingo te gaan. We zijn vanmorgen aangekomen. Morgen zie ik de dokter. Heel Haïti is in opstand. Zaterdag ben ik in Saint-Michel vertrokken om met veel moeilijkheden in Port-au-Prince aan te komen. In zone 46 blokkeerden ze de weg méér dan een uur om alleen ons door te laten. Alle voertuigen uit Cap Haïtien moesten omkeer maken. Sinds vrijdag is er geen markt meer in Saint-Michel, vandaag niet en maandag niet. Alles is geblokkeerd.